Voorzitter,

Ik wilde onze bijdrage wat beschouwend beginnen. Per slot van rekening noemen we dit onderdeel ook de algemene beschouwingen. We beschouwen vandaag de begroting voor 2019, maar dat is tegelijkertijd “beschouwen” van 2018.

Vraag is dan wel hoe beschouwen we dan. Is dat alleen vanuit fin.economisch perspectief. Of laten we daar ook andere aspecten in meewegen. Is de begroting en de uitgaven leidend, of zijn er ook andere perspectieven die we kunnen kiezen. Het gaat vooral hierom denk ik dat we als politieke partijen duidelijk maken wat goed is geweest voor Zeist en wat niet. Daar heeft iedereen zijn eigen inkleuring bij. Dat levert uiteindelijk geen optelsom op maar wel een boeiend palet waarin de veelkleurigheid van de Zeister samenleving zichtbaar in wordt. De CU/SGP wil aan die veelkleurigheid graag een bijdrage leveren.

Er is nog iets. 2018 is het jaar waarin de vorige coalitie voor het laatst aan het roer zat. Een mooi moment om daar ook bij stil te staan als het gaat over de opbrengsten van het beleid van de afgelopen 4 jaar.

Daar wil ik mee beginnen. Want het eindpunt van de vorige coalitie is het startpunt van de nieuwe coalitie. Als we deze opbrengsten van de afgelopen 4 jaar proberen te waarderen dan kunnen we in ieder geval zeggen dat er met de financiën van Zeist op een goede wijze is omgegaan. Daarnaast is veel in gang gezet. Grote projecten als de aanpassing van het Centrum, Het tunneltje bij den Dolder, Het station bij Driebergen, en niet te vergeten de transitie van de gezondheidszorg. Trajecten die zijn opgepakt, en voor een groot deel ook zijn gerealiseerd. Toch is er ook veel blijven liggen, ik denk aan de huisvestingopgave, de negatieve ontwikkelingen in de zorg, de situatie op de woningmarkt in Zeist, de middenstand in Zeist, de verkeerssituatie is in ontwikkeling en vooral ook op het gebied van het milieu moet er nog veel gebeuren. Daarover straks meer. We kennen binnen onze politieke cultuur in Zeist, niet een soort van decharge moment, maar de CU/SGP is over het algemeen positief over het gevoerde beleid in de afgelopen periode van 4 jaar. Maar tegelijkertijd geldt dat er op een aantal dossiers nog grote inspanning moet worden verricht om tot een afronding te komen.

Kijken we naar de begroting voor 2019 dan kunnen we vaststellen, dat de lopende zaken in de BV Zeist goed zijn geregeld. Maar dat is het dan ook. Hier even een klein uitstapje. Los van alle inspanningen die zijn gepleegd door het ambtelijk apparaat, die door de CU/SGP uitermate gewaardeerd wordt, zijn de stukken moeilijk te doorgronden. Zeker als het gaat om voorgaande jaren te vergelijken met het laatste jaar en de begroting. Naar het idee van de CU/SGP is een dergelijke vergelijking een basisuitgangspunt voor een goede rapportage. Wij willen dan ook graag van het college weten of zij die mening deelt. En we horen graag of ze een toezegging wil doen om de rapportage ook verder te professionaliseren. Het zou veel vragen voorkomen als de begroting voor het komende jaar op die wijze zou zijn ingericht. En let wel, het is niet de eerste keer dat deze vraag voorbijkomt. Terug naar de begroting. De begroting is terughoudend waar het gaat om het initiëren van nieuw beleid. Dat is een verstandige keuze van de nieuwe coalitie. Zeker in het licht van de maaltijd van Zeist die belangrijke input levert voor de agenda van Zeist in de komende jaren. De Zeister gemeenschap heeft in de afgelopen weken haar eigen algemene beschouwing gehouden, en de uitkomst daarvan kennen we inmiddels. Wij zullen in dit debat de opbrengsten van de maaltijd niet politiek duiden. Maar we zullen wel bij de onderwerpen die wij die onze fractie van belang vindt in het kader van deze begroting de opbrengst van de maaltijd van Zeist meewegen, in de aanvullingen van het beleid voor 2019.

Waar gaat het nu om. We zien ons in Zeist voor een aantal grote en complexe problematieken geplaatst. Ik noemde ze net al even. Ik noemde ze net al, en herhaal ze nog even in willekeurige volgorde. De huisvestingopgave, de negatieve ontwikkelingen in de zorg/jeugdzorg, de situatie op de woningmarkt in Zeist, de middenstand in Zeist, de ontwikkelingen in de verkeerssituatie en een aantal zaken op het gebied van het milieu. Wat zorgen baart is dat de voortgang op deze dossiers lijkt te vertragen. Als CU/SGP pleiten we er dan ook voor om op deze terreinen met voortvarendheid aan de slag te gaan.

Ik loop de onderdelen langs die wij daarbij op het oog hebben.

Als eerste zien wij de ontwikkelingen in de zorg. We zien dat de uitputting van de budgetten in hoger tempo plaatsvindt dan was verwacht. Dat geldt zowel zorg als jeugdzorg maar bv ook WMO. Daarbij speelt nog steeds dat we vanuit controle perspectief niet kort op de bal kunnen spelen. Dat veroorzaakt veel te lange intervallen waarover kan worden bijgestuurd. Dit resulteert in een overwegend reactieve houding, terwijl we daar veel meer pro-actief zouden willen we handelen. Al sinds de transitie is het een steeds herhaalde vraag om met adequate rapportages te komen, een wens die nog steeds niet is vervuld, en mede oorzaak van de gedwongen re-actieve rol. Onze vraag aan het college daarbij is, deelt u onze waarneming, en wat zou u vinden van een onderzoek naar de zorgbehoefte in Zeist voor de komende 3-5 jaar op basis waarvan we beter in staat zijn om onze zorgplicht af te stemmen en te begroten. We verwijzen hiervoor ook naar de opbrengst van de maaltijd waarin eenzaamheid, een aspect is wat duidelijk naar voren komt. We zouden graag zien dat een dergelijk onderzoek op korte termijn gestart zou worden.

Als tweede onderdeel willen we het milieu noemen. Ook hier dient voortgang te worden gemaakt met betrekking tot de keuzes die we gaan maken. Milieu is een veel besproken onderwerp, maar we slagen er niet goed in om het vertalen daar concrete operationele plannen. En het is zo 2030, het jaar waarin  we klimaatneutraal willen zijn. Dat houdt in dat een derde van de doelstellingen in deze coalitie periode gerealiseerd moet worden. 2019 is het jaar waarin er een realistische roadmap zal worden opgesteld. Het is van het grootste belang dat hier voortgang wordt gemaakt, zodat beleid en keuzes kunnen worden omgezet in actie. Vanuit de maaltijd is er heel veel aangereikt mbt milieu en daarmee wordt duidelijk dat het een onderwerp is dat midden in de belangstelling staat. Er is dus draagvlak voor plannen en ideeën. Aan het college de vraag om budgetten, kennis en kunde vrij te maken om te waarborgen dat deze plannen ook daadwerkelijk opgesteld gaan worden.

Verkeer en veiligheid.

De afgelopen periode is er veel veranderd aan de verkeerssituatie in Zeist. De acties zijn nog niet allemaal afgerond. Er is daar ook onrust over bij de burgers in Zeist. Gelukkig is er door de nieuwe coalitie al een en ander in gang gezet, maar er moet nog het nodige gebeuren. De CU/SGP bepleit om waar nodig extra budget ter beschikking te stellen om z.s.m. tot een afronding te komen. In de maaltijd van Zeist is veel input binnengekomen m.b.t. het verkeer. Vooral de suggesties om te komen tot snelle fietsverbindingen van en naar het centrum vinden we de moeite waard om verder te onderzoeken. Dit gekoppeld aan initiatieven en maatregelen om fietsen in Zeist veilig en leuk te maken. En ook al is er het nodige gebeurd op het gebied van het verbeteren van de fietspaden. Er valt nog voldoende op te pakken. Het zou goed zijn als we 2019 zouden gebruiken om een aantal knelpunten aan te pakken. En om daarnaast een visie en aanpak te ontwikkelen hoe we de fietser in Zeist meer ruimte kunnen geven. (wellicht handig om hier wat concrete punten achter de hand te hebben, voor als daar vragen over zouden komen). Fietspad naar Auterlitz werd genoemd in de Maaltijd (onverlicht).

Wonen

We hebben nog een behoorlijke uitdaging als het gaat over de versnellingsopgave. Woningen zijn onvoldoende beschikbaar in het middensegment vooral huur. Ook uit de recepten die zijn ingediend blijkt dat. De doorstroming stagneert. Je kunt je daarom afvragen of het overlaten van het bepalen van de woningsoort aan de vrije markt wel voldoende alle belangen afdekt. Het lijkt erop dat de markt niet in staat is om tot de juiste verdeling te komen. De CU/SGP zou graag willen onderzoeken of een meer opgelegde richtlijn, tav de te bouwen woningen niet tot een betere doorstroming zou leiden. Daarnaast ligt er met betrekking tot het wonen ook de ook nog een stevige verduurzamings doelstelling. Woningcorporaties naar niveau-B, en een stimuleringsprogramma voor particulieren en bedrijven die daar private investeringen in willen doen.

Er valt meer te noemen maar voor dit moment en in het kader van de begroting wil ik het hierbij laten. In de behandeling van de opbrengst van de maaltijd van Zeist zullen we een aantal zaken verder nuanceren en aanvullen. Er dus veel erg veel dat moet worden opgepakt. Er moet snelheid worden gemaakt. Dat is de boodschap van onze fractie. Laten we daar waar dat kan nu ook gaan starten en plannen en beleid gaan ontwikkelen. Dat zal veel vergen van iedereen die erbij betrokken is, zowel vanuit de ambtenaren, als de raad en het college. Wij wensen iedereen daarbij Gods zegen toe.